Thành phố Phủ Lý, tỉnh Hà Nam nằm ở vị trí cửa ngõ phía Nam Hà Nội, là thành phố ngã ba sông hợp lại bao gồm sông Đáy, sông Nhuệ và sông Châu Giang. Nơi đây không chỉ có phong cảnh thiên nhiên tươi đẹp với núi non trùng điệp, sông nước hữu tình, mà còn là nơi bắt nguồn của nhiều món ngon Bắc Bộ.

Cá kho làng Vũ Đại

Cá kho làng Vũ Đại là một món đặc sản nổi tiếng của Hà Nam với hương vị độc đáo không hề giống với bất kì món cá kho nào khác. Trước đây, cá kho làng Vũ Đại được chọn làm món tiến Vua, song hiện tại món ăn này đã trở nên phổ biến hơn và ai cũng có thể thưởng thức.

Cá kho làng Vũ Đại sử dụng nguyên liệu chính là cá trắm đen; thịt ba chỉ và các gia vị đồng quê như riềng củ, gừng, ớt, chanh, hành củ, muối hạt, đường, nước cốt cua đồng, nước mắm, nước hầm xương, nước dừa… Nồi kho phải là nồi đất, để giữ nhiệt và giữ được vị mặn mòi của hương vị quê hương.

Để món ăn đạt được hương vị chuẩn nhất thì kho phải mất 13 – 14 tiếng. Cá kho thành phẩm có màu nâu cánh gián bắt mắt, xương cá mềm nhừ, thịt cá chắc, thơm ngon, không còn mùi tanh và gia vị thấm đều.

Bánh cuốn chả Phủ Lý

Bánh cuốn Phủ Lý là một trong những món ăn không thể bởi lỡ khi đến Hà Nam. Bánh cuốn nơi đây được làm từ những nguyên liệu đặc trưng như bột gạo tẻ, mộc nhĩ, hành khô,.. Gạo phải lựa chọn gạo tám xoan thuộc loại ngon để cho chất lượng bánh tốt nhất. Hành phi vàng ươm, thơm lừng được rắc lên trên, vô cùng kích thích vị giác.

So với các loại bánh cuốn ở những địa phương khác, bánh cuốn Phủ Lý thường không có nhân thịt, đồ ăn dùng kèm cũng không phải là chả lụa hay chả quế. Thay vào đó, thực khách sẽ thưởng thức bánh cuốn với chả thịt nướng. Những miếng chả thịt nướng được làm từ thịt ba chỉ lợn tươi, thái mỏng, sau đó ướp gia vị cho đậm đà và xiên vào những que tre đặt trên những bếp than hoa đang cháy đỏ để nướng.

Bát nước chấm có đầy đủ các nguyên liệu và nóng hổi, có thể kèm theo đu đủ xanh thái lát mỏng, hòa với vị chua chua của giấm, vị cay cay của ớt, và vị nồng thơm của tỏi.

Bánh đa cá rô đồng

Bánh đa cá rô đồng Phủ Lý không thể lẫn vào đâu được bởi hương vị đặc trưng riêng. Nước dùng bánh đa ninh từ xương cá rô đồng đã được khử sạch mùi tanh bằng bí quyết riêng nên ngọt lịm, thơm lừng. Cá rô được sơ chế rồi rim cho ngấm gia vị. Người bán sau đó sẽ xếp cá lên giữa bát bánh đa, xung quanh là rau cải thái nhỏ đã chín rồi chan nước dùng lên trên.

Một bát bánh đa cá rô đồng Phủ Lý là sự tổng hòa của hương vị thịt cá rô tươi, ngon, béo ngậy quyện vào với mùi thơm, vị đắng ngọt của rau cải canh, kết hợp cùng những sợi bánh đa mềm dai dai, thơm thơm mùi gạo, tạo nên vị ngọt thanh, thơm ngon khó cưỡng.

Thịt dê núi

Vùng núi đá Thanh Liêm và Kim Bảng có thịt dê núi được chế biến thành nhiều món ăn ngon, bổ dưỡng và trở thành món ngon của Hà Nam được nhiều du khách ưa thích. Dê núi được nuôi thả tự nhiên, ăn lá rừng và chạy nhảy trên núi quanh năm nên thịt chắc, ngọt và không hôi.

Người dân địa phương muốn thưởng thức thịt dê núi thường tìm đến quán dê Lâm Thụ ở Thị trấn Quế, Kim Bảng, Hà Nam. Đây là quán ăn lâu đời, có thực đơn phong phú với nhiều món như dê tái chanh, dê nướng, dê xào lăn, dê quay, cháo thịt dê đậu xanh…

Thông thường, khách đến quán chỉ cần gọi “dê bảy món” rồi báo số người ăn là quán sẽ tự lên đồ phục vụ theo thực đơn đúng 7 món thơm ngon.

Chim to dần

Chim to dần cũng là một đặc sản Hà Nam nức tiếng gần xa. Đây là tên gọi chung của những món ăn được chế biến từ các loại chim khác nhau từ chim sẻ; chim bồ câu; chim ngói; chim tu hú; chim le le cho đến cò, sâm cầm, vịt trời…

Mặc dù hiện nay đã có nhiều quán “chim to dần” được mở ra trên phạm vi cả nước nhưng chỉ ở khu vực đường Biên Hòa, xã Nhật Tân, huyện Kim Bảng là nơi có những quán chim ngon nức tiếng và giữ được hương vị riêng.